Oleh Khaidir A Majid
PENEROKA FELDA sekali lagi menjadi sasaran kempen pilihan raya. Kali ini giliran FELDA Sungai Koyan yang sebahagiannya termasuk dalam kawasan Parlimen Cameron Highlands yang berdepan dengan pilihan raya kecil, Sabtu ini.
Ramai ahli politik yang mahu menggelar diri mereka sebagai pembela warga peneroka, turun padang mendampingi kumpulan pengundi yang penting ini. Tidak ketinggalan bekas Perdana Menteri, Datuk Seri Najib Razak.
Najib yang kini juga berstatus Orang Kena Tuduh (OKT) dalam beberapa kes rasuah dan pengubahan wang haram, muncul minggu lalu di FELDA Sungai Koyan, mengingatkan peneroka mengenai zaman kegemilangan dinikmati mereka.
Katanya, ketika era pemerintahan Barisan Nasional, termasuk ketika beliau menjadi PM, peneroka meraih pendapatan tinggi, menikmati pinjaman tanpa faedah, bonus raya, Bantuan Rakyat 1Malaysia (BR1M) dan sebagainya.
Najib mendakwa semua ini tidak dapat dinikmati di bawah kerajaan Pakatan Harapan yang menurutnya, tidak membantu menaikkan harga minyak sawit. Itu kata Najib, tetapi apakah sebenarnya berlaku kepada FELDA ketika Najib memerintah?
Semua ini bukan rahsia, tetapi mudah diselongkar daripada rekod awam seperti keratan akhbar. Secara latar belakang, sebelum 2012, FELDA ialah entiti kerajaan yang berupaya membiayai aktiviti sendiri.
FELDA berupaya berbuat demikian kerana ia memiliki cash-cow bergelar FELDA Global Ventures Holdings (FGVH). Unit perladangan ini menyumbang kira-kira RM1.1 bilion kepada FELDA setiap tahun.
Daripada jumlah ini, FELDA mampu mengusahakan aktiviti sosioekonomi dan kebajikan kepada lebih 110,000 peneroka. Antaranya seperti bina rumah, bina jalan, beri biasiswa, beri bantuan, beri pinjaman, bayar bonus, beri duit raya dan sebagainya. Semuanya tanpa memerlukan dana kerajaan.
Hilang punca pendapatan
Pada 2012, cash-cow itu disenaraikan di bursa saham - satu idea disokong Najib yang ketika itu menggelarkan langkah berkenaan sebagai game-changer atau pengubah nasib. Akibat penyenaraian itu, FELDA kehilangan punca pendapatan lumayan.
Sebagai ganti, FELDA dijamin bayaran RM250 juta setahun dan 15 peratus keuntungan perladangan FGV melalui perjanjian pajak tanah ditandatangani FELDA dengan syarikat senaraian awam berkenaan.
Selain itu, FELDA dibayar bonus khas RM9 bilion oleh FGV, sebagai dana operasi dan modal untuk mencari cash-cow baharu. FELDA dan sekutunya turut memegang kepentingan ketara dalam FGV.
Apa terjadi selepas episod penyenaraian FGV? Harga saham syarikat itu merosot, keuntungannya tidak pula memberangsangkan berikutan kejatuhan harga minyak sawit dunia. FELDA pun terkesan kerana tidak dapat sumbangan pendapatan sewajarnya daripada FGV menerusi perkongsian keuntungan.
Amat jelas hakisan pendapatan FELDA ini bermula ketika Najib menjadi PM. Apa yang lebih memburukkan, sebahagian besar RM9 bilion bonus khas diterima FELDA tidak dilabur untuk melahirkan cash-cow baharu untuk lembaga itu.
Malah, beberapa pelaburan yang dibuat oleh unit pelaburan FELDA kini dalam siasatan kerana disyaki ada penyelewengan.
Najib tidak boleh lepas tangan dengan apa yang berlaku dalam FELDA ketika itu kerana pengerusi dan seluruh anggota lembaga FELDA sebelum ini dilantik dengan pembabitan beliau. Jika pincang tindakan lembaga pengarah sebelum ini, pincanglah juga keputusan Najib melantik mereka.
Rentetan merosotnya prestasi FGV dan pelaburan baharu FELDA yang tidak mendatangkan pulangan tunai segera, arus tunai FELDA mula terjejas. FELDA mula terpaksa berhutang untuk melaksanakan program sosioekonomi dan kebajikan untuk peneroka.
Kini hutang FELDA dikatakan mencecah RM8 bilion berbanding berstatus kaya tunai sebelum 2012. Lebih memeritkan lagi, dalam mengalami arus tunai yang meruncing, FELDA memasuki janji niaga yang menambahkan lagi hutangnya.
Antaranya ialah pembelian ekuiti dalam syarikat perladangan Indonesia, PT Eagle High Plantations daripada Peter Sondakh, rakan Najib. Janji niaga bernilai AS$505 juta itu (atau 590 rupiah sesaham) adalah pada premium 95 peratus daripada harga pasaran EHP ketika itu.
Dengan nilai sahamnya sekitar 180 rupiah sekarang, FELDA kini menanggung kerugian di atas kertas lebih daripada AS$300 juta (RM1.2 bilion). Mungkinkah ada tidak kena di bawah janji niaga itu?
Di sinilah Najib boleh muncul sebagai wira jika beliau benar-benar mahu membela nasib peneroka. FELDA masih boleh terselamat daripada janji niaga merugikan itu jika pengurusan baharu dapat membuktikan lembaga itu memasukinya secara dipaksa.
Di bawah undang-undang kontrak, paksaan boleh menjadi alasan untuk lepas keluar daripada sebarang perjanjian. Dalam hal ini, Najib boleh membantu pengurusan baharu FELDA dalam mendapatkan bukti itu.
Najib banyak maklumat
Ketika Najib menjadi Perdana Menteri, FELDA diletakkan di bawah pengawasan Jabatan Perdana Menteri. Sudah tentu Najib mempunyai banyak maklumat berhubung pelbagai janji niaga yang diikat FELDA ketika itu, termasuk janji niaga EHP.
Lebih-lebih lagi, pembelian ekuiti EHP oleh FELDA mendapat pembiayaan melalui Kementerian Kewangan dan sudah tentu sebagai Menteri Kewangan ketika itu, Najib sudah dimaklumkan perincian, termasuk risiko janji niaga berkenaan.
Dalam konteks ini, Najib boleh berjasa kepada warga peneroka. Jika FELDA dapat lepas keluar daripada janji niaga EHP, Sondakh terpaksa membayar semula AS$505 juta yang diterimanya sebelum ini dan hutang FELDA dapat dikurangkan secara ketara.
Jika ini boleh dilakukan, banyak bakti yang dapat ditabur semula oleh FELDA kepada peneroka. Soalnya apakah Najib sanggup tampil untuk membantu FELDA daripada cengkaman hutang ini?
“Malu apa Bossku”, apatah nasib Peter Sondakh berbanding nasib 112,000 peneroka?