Apa itu Kontrak Sosial?

Kontrak sosial merupakan satu permuafakatan antara kaum yang telah dicapai sebelum merdeka melalui satu persetujuan dalam kalangan rakyat dan pemimpin yang terdiri daripada tiga kaum terbesar di negara ini iaitu kaum Melayu, Cina dan India.

Pemeteraian kontrak sosial ini juga turut disertai dan dipersetujui oleh parti-parti yang mereka wakili iaitu UMNO, MCA dan MIC. Walaupun istilah ini tidak wujud dalam Perlembagaan Persekutuan 1957 tetapi pada hakikatnya kontrak sosial sememangnya wujud dalam sejarah negara apabila wujudnya permuafakatan antara tiga kaum terbesar dalam merencanakan Perlembagaan bagi sebuah negara yang merdeka. Perkara yang termaktub dalam kontrak sosial ini adalah merangkumi:

• Bahasa Melayu
• Agama Islam
• Kedudukan Istimewa Orang Melayu dan Bumiputera Sabah dan Sarawak

Provisi ini telah menjadi sebahagian daripada kontrak sosial negara dan tidak perlu dipertikaikan lagi. Ianya malah boleh dianggap sebagai suluh iman kepada semua warga Malaysia yang menganut pelbagai agama.

Kontrak sosial dicapai melalui proses muafakat dan musyawarah. Permuafakatan yang dicapai telah mendapat sokongan rakyat sebagaimana yang terbukti melalui kemenangan Parti Perikatan dalam pilihan raya 1955.

Kontrak sosial yang telah dipersetujui bersama ini seharusnya tidak perlu dipersoalkan oleh mana-mana pihak Formula kontrak sosial antara kaum telah di persetujui oleh semua pemimpin negara yang berbilang bangsa ketika negara mencapai kemerdekaan semua kaum adalah dikira tidak wajar jika kontrak sosial dianggap sebagai suatu diskriminasi kaum, sebaliknya ia merupakan satu formula terbaik bagi mewujudkan keseimbangan sosial di negara ini yang mempunyai masyarakat berbilang kaum, sama dan budaya.

Dalam hal ini, kaum bukan Melayu perlu ikhlas menerima kenyataan bahawa orang Melayu adalah pemilik sah negara ini dan ini tidak boleh dipersoalkan lagi Masyarakat bukan Melayu perlu memahami kedudukan politik Melayu atau sistem kenegaraan Melayu dan pengaruhnya kepada negara.

Manakala hak orang bukan Melayu tidak boleh disangkal kerana mereka telah lama bermastautin, lahir dan membesar di Malaysia. Apa yang penting ialah kedua-dua pihak harus saling memahami. Seterusnya melalui pendidikan sejarah ia akan melahirkan semangat menghormati atau menghayati budaya kehidupan sosial masyarakat lain.

Mempelajari sejarah hubungan etnik ini terutamanya pendedahan pelajar terhadap budaya hidup setiap kaum akan memberi ruang kepada mereka untuk menghayati dan memahami budaya masyarakat lain.

Ini penting bagi memastikan setiap kaum tidak hidup dalam dunia mereka sendiri. Perpaduan kaum, selain perlu dilihat dari sudut ekonomi juga harus ditilik dari sudut sosio-budaya dan warisan. Senibudaya dan warisan adalah pelengkap kepada kehidupan masyarakat sesuatu tamadun. Dalam hal ini jika budaya sesuatu bangsa itu musnah, maka warisannya akan hancur begitu juga dengan identitinya.

Budaya dan warisan bangsa bukan sekadar muzik, tarian, nyanyian, pakaian, masakan dan teater. Ia mencakupi lebih dari itu di mana ia melibatkan keseluruhan aspek cara hidup termasuklah aspek pemikiran, kepercayaan, budi bahasa dan sebagainya.

Ini semua menjadi elemen penting yang perlu difahami dan diketahui semua bagi menentukan perpaduan bangsa pada jangka panjangnya. Seterusnya subjek ini akan mendidik generasi baharu memahami cabaran-cabaran pluraliti budaya dan hubungan etnik di Malaysia. Soal mengenai perpaduan masyarakat, tetap menjadi topik perbincangan yang tiada redanya semenjak Tunku Abdul Rahman hinggalah kepada Tun Dr. Mahathir Mohamad sebagai Perdana Menteri ke 7.

Mereka masih memikul tanggungjawab untuk menangani soal perpaduan bangsa Malaysia. Pada masa ini negara diselangi oleh pelbagai isu dan cabaran kesan dan globalisasi. Ini kerana apa yang berlaku di negara luar begitu cepat merebak ke negara ini. Politik perkauman menjadi satu masalah besar yang perlu diatasi dengan bijak dengan berusaha mengelakkan setiap isu dilihat dari perspektif kaum dan mengembangkan perspektif nasional serta perlu menegaskan semula komitmen terhadap
membina bangsa Malaysia yang bersatu dan mengimpikan masa depan dan matlamat yang dikongsi bersama.

Dari segi sosial pula terdapat pemisahan penempatan dan pengasingan pendidikan, perbezaan dan
pertentangan nilai antara etnik dan segi agama, bahasa dan kebudayaan. Manakala dan segi ekonomi pula terdapatnya perbezaan dalam pekerjaan (jenis dan kategori pekerjaan) serta dominasi ekonomi oleh sesuatu kaum.

Ini merupakan halangan-halangan yang mencegah perpaduan kaum di Malaysia. Masalah ini telah muncul sejak sekian lama dan masih berakar umbi dalam masyarakat Malaysia sehingga ke hari ini walaupun negara telah 62 tahun merdeka.

Salah satu peranan penting subjek sejarah adalah ia mampu mendidik generasi baharu masa kini memahami beberapa konsep Malaysia sebagai sebuah negara Islam. Mempelajari sejarah kedatangan Islam ke alam Melayu khususnya di Malaysia akan memberi kesedaran kepada semua kaum di negara ini mengenai ciri-ciri Malaysia sebagai sebuah negara Islam serta kedudukan mereka di negara ini. Bukti Malaysia Negara Islam boleh dirujuk kepada perkara-perkara yang diperuntukkan dalam Perlembagaan Malaysia mengenai Agama Islam di mana Agama Islam ialah agama bagi Persekutuan; tetapi agama-agama lain boleh diamalkan dengan aman dan damai di mana-mana bahagian Persekutuan." Perkara 3(1) dalam perlembagaan ini telah dihuraikan oleh beberapa tokoh
undang-undang di Malaysia.

Ada yang berpendapat peruntukan itu sekadar menjelaskan bahawa upacara rasmi negara bolehlah dijalankan mengikut Islam. Namun demikian Almarhum Prof. Tan Sri Ahmad Ibrahim telah
menegaskan bahawa dengan adanya peruntukan "Agama Islam ialah agama bagi Persekutuan", maka Malaysia boleh memperkenalkan dirinya sebagai negara Islam.

Yang Di Pertuan Agong dan Raja-Raja Melayu adalah ketua agama Islam dan segala urusan pentadbiran Islam menjadi tanggunjawab Kerajaan Negeri dan Kerajaan Persekutuan. Dari segi pengiktirafan dunia , Malaysia telah duktiraf sebagai sebuah negara Islam dan telah menganggotai O.I.C sejak mula lagi. Pengiktirafan Malaysia Negara Islam contoh diberikan oleh negara Islam dan bukan Islam diseluruh dunia.

Manakala dan segi Pelaksanaan Pentadbiran Negara dapat dilihat pada asas pentadbiran Malaysia hari ini selaras dengan ajaran Islam. Sebagai contoh, dalam bidang perundangan berbagai usaha telah dijalankan untuk menyelaraskan antara undang-undang sivil dan syarak.

Dalam bidang mu'amalat dan ekonomi terdapat sistem baharu yang selaras dengan ajaran Islam telah dilaksanakan seperti Sistem Perbankan Islam, Takaful. Al Rahn dan sebagainya. Kesungguhan kerajaan menghayati ajaran Islam dapat dilihat dalam usaha-usahanya membebaskan umat Islam dari belenggu khurafat, tahayul dan ajaran sesat, dengan sentiasa memberikan penjelasan dan penerangan menerusi berbagai media.

Di samping itu kerajaan juga sentiasa mengambil berat mempastikan makanan dan barang gunaan
umat Islam di negara ini halal dan suci Malah Malaysia merupakan negara Islam terulung dan terkemuka dalam menjaga aqidah, syariah dan akhlak umat Islam di dunia hari ini.

Para pelajar juga akan menyedari bahawa pemerintah Malaysia hari ini memberi jaminan bahawa kerajaan akan tetap mempertahankan perlembagaan yang sedia ada yang mengiktiraf kebebasan beragama disamping menjaga hak-hak rakyat dengan saksama. Oleh itu tidak ada sesiapa yang patut keliru, takut dan bimbang mengenai kedudukan mereka dalam negara Malaysia kini.

Ini dapat dilihat pada peruntukan Perlembagaan mengenai Agama Islam. Walaupun Agama Islam ialah agama bagi Persekutuan tetapi agama-agama lain boleh diamalkan dengan aman dan damai di mana-mana bahagian Persekutuan". Perkara 11 pula menjelaskan: "Tiap-tiap orang adalah berhak menganut dan mengamalkan agamanya dan tertakluk kepada Fasal, mengembangkan agamanya". Perkara 11(3) pula menegaskan lagi bahawa tiap-tiap kumpulan agama adalah berhak untuk:

(a) Menguruskan hal-ehwal agamanya sendiri;
(b) Menubuhkan dan menyenggara yayasan-yayasan maksudmaksud agama atau khairat; dan
(c) Memperolehi dan mempunyai harta serta memegang dan mentadbirkannya mengikut undang-undang.

Tiada sebarang diskriminasi dibenarkan terhadap sesiap sahaja daripada kalangan rakyat berdasarkan agama, bangsa, keturunan ataupun tempat lahir. (Artikel 12 (1) Perlembagaan Persekutuan). Akhir sekali sama ada kita sedari atau tidak mempelajari sejarah hubungan kaum, akan melatih dan memperlengkapkan warganegara untuk bekerja di persekitaran kerja yang terdiri dari pelbagai kaum.
Sebagaimana yang diketahui umum, era globalisasi memperlihatkan berlakunya integrasi politik, ekonomi dan sosial.

Dalam hal ini Malaysia tidak terkecuali dengan kebanjiran pelabur asing dan kemunculan syarikat-syarikat multinasional dan penyebaran budaya asing. Bercakap mengenai kemunculan syarikat mutinasional, kebanyakan mereka mencari pekerja yang serba boleh serta mempunyai multiskill.

Salah satu skill yang sangat perlu bagi sesebuah organisasi besar seperti ini ialah mereka memerlukan pekerja yang boleh dan sanggup bekerja dalam persekitaran pelbagai budaya dan etnik yang berbeza. Jadi diharap dengan pengenalan kursus ini akan memberikan pengalaman kepada generasi Malaysia untuk bekerja dalam kumpulan yang terdiri dari pelbagai etnik dan budaya. Untuk merealisasikan cita-cita ini, kursus ini diharapkan dapat menerapkan elemen teamworking dalam setiap kerja lapangan pelajar yang membabitkan etnik yang berbeza dalam sesuatu kumpulan. Pendedahan awal adalah perlu supaya mereka tidak merasa janggal dan tersisih apabila diterima bekerja dalam sesuatu firma yang terdiri dari pelbagai kaum dan etnik.